"Dziecko zdolne - radość i wyzwanie"

 
 
dziecko 6

 
Powszechnie funkcjonuje przekonanie, że dziecko zdolne to „sama radość” dla rodziców. Jednak rodzice, a także nauczyciele dziecka zdolnego do końca nie podzielają tej opinii. Oni wiedzą, że codzienny kontakt ze zdolnym dzieckiem oprócz dumy przynosi też wiele problemów i wyzwań.
Program „Dziecko zdolne – radość i wyzwanie” to efekt naszych refleksji nad umiejętnym rozwijaniem uzdolnień naszych wychowanków. Opracowany został w oparciu o system wartości wychowania przedszkolnego i założenia „Podstawy programowej wychowania przedszkolnego”.
Dzieci przejawiające wszelkie zdolności i talenty trzeba nie tylko wychwycić spośród rówieśników, ale także je kształtować, rozwijać, wzbogacać i ciągle zachęcać  do działania.
Między dziećmi (rówieśnikami) możemy zaobserwować duże różnice indywidualne. Mogą one dotyczyć zarówno szybkości i poprawności myślenia, bogactwa pomysłów, tempa i łatwości wykonania różnych działań, jak i gry na instrumencie, rysowania, malowania, wykonywania precyzyjnych czynności.
Różnice te określa się mianem zdolności, które możemy podzielić na trzy rodzaje:
Zdolności kierunkowe – zwane też zdolnościami specjalnymi czy uzdolnieniami (np. matematyczne, językowe, artystyczne).
 
Zdolności ogólne - to te, które pozwalają uczyć się w zakresie wiedzy teoretycznej. Dzieci o takich zdolnościach wykazują lepsza pamięć, dużo wcześniej niż rówieśnicy chodzą, mówią, czytają a także posiadają umiejętność posługiwania się wcześniej opanowany materiałem; określane jako inteligencja.
 
Zdolności twórcze – rozumiane jako umiejętność znajdowania wielu różnych i oryginalnych rozwiązań zadań i problemów. Większość czynności małych dzieci ma charakter twórczy, przy czym aktywność owa jest twórczością subiektywną.
 
Zdolności - to różnice indywidualne, sprawiają one, że przy danym zasobie wiedzy, praktyki i takich samych warunkach zewnętrznych oraz równej motywacji, jedni ludzie sprawniej niż inni wykonują dane czynności, w tym także szybciej uczą się nowych rzeczy.
Głównym założeniem programu jest wspieranie dziecka uzdolnionego. Uwzględnia on potrzeby i możliwości dzieci oraz jest niezbędny w procesie kształtowania ich postaw twórczych.
 


Cele, metody i formy pracy z dzieckiem zdolnym
 
Wszechstronny rozwój osobowości dziecka jest priorytetowym zadaniem każdego przedszkola. Dzieci uzdolnione zasługują na szczególne zainteresowanie. Praca z dzieckiem zdolnym, w swoim założeniu polega na rozwijaniu jego zainteresowań i zdolności indywidualnych. Służy temu realizacja niżej określonych celów.
 
Cele ogólne:
  1. stwarzanie warunków do odkrywania, eksperymentowania, poznawania, działania,
  2. przeżywania w różnych formach.
  3. kształtowanie u dzieci wiary we własne możliwości.
  4. rozwijanie u dziecka możliwości umysłowych oraz szczególnych uzdolnień do uczenia się matematyki.
  5. stwarzanie sytuacji doskonalących pamięć, umiejętność skupienia uwagi, zdolność kojarzenia, logicznego, twórczego i oryginalnego myślenia a także działania.
  6. rozbudzanie ciekawości poznawczej, twórczego działania oraz samodzielności.
  7. tworzenie warunków, w których dziecko rozwija nabyte doświadczenia językowe, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności czytania i pisania.
  8. kształtowanie i rozwijanie ekspresji, twórczej postawy, wrażliwości na piękno, wrażliwości estetycznej, pomysłowość, wyobraźni i muzykalności
Sprawną i efektowną realizację celów programu zapewni dobór i zastosowanie właściwych metod pracy. Ich bogactwo i różnorodność stwarza nauczycielom możliwość ich łączenia, co docelowo sprzyja osiągnięciu oczekiwanych celów.
W naszej pracy dominować będą:
  • metody aktywne (aktywizujące dzieci),
  • problemowo – poszukujące (uczenie się przez odkrywanie),
  • praktyczne (działanie),
  • ekspresyjne (przeżywanie)
  • „burza mózgów” (bogactwo pomysłów zmierzających do rozwiązania problemu),
  • kinezjologia edukacyjna P. Dennisona,
  • naturalna metoda nauki czytania I. Majchrzak
Jednak najczęściej stosowaną metodą będzie metoda zabawowa, bo to poprzez zabawę dzieci uczą się najszybciej i najchętniej.
 
        Indywidualizacja pracy z dzieckiem zdolnym realizowana będzie w toku powszechnie stosowanych form pracy, poprzez wykorzystywanie różnorodnych możliwości i okazji do podejmowania działań na rzecz rozwijania „małych talentów”.
 
Te formy pracy to:
  • przydzielanie trudniejszych zadań do rozwiązywania podczas pracy
zbiorowej i indywidualnej;
  • stwarzanie okazji do swobodnego wyboru trudniejszych zadań i swobodnej decyzji w podejmowaniu zadań dodatkowych;
  • organizowanie pracy w małych grupach;
  • dobór grup na zajęciach pod względem poziomu zdolności dzieci lub pod względem rodzaju,
  • pomysłowe i odważne projektowanie przez nauczyciela sytuacji wychowawczo - dydaktycznych
Ponadto nauczyciel aranżuje sytuację, w której dziecko:
  • odkrywa problem
  • próbuje go określić
  • proponuje rozmaite sposoby rozwiązywania
  • poszukuje
  • jest aktywne badawczo
Zatem program ten przewiduje:
  • pracę indywidualną, w czasie której dziecko  samodzielne wykonuje czynność;
  • pracę zbiorową - wszystkie dzieci pracują wspólnie;
  • pracę zespołową - dzieci pracują w stałych zespołach;
  • pracę grupową -  dzieci pracują w jednorazowych grupach.