„Czterolatek w przedszkolu”

Czterolatek wchodzi w tzw. średni okres przedszkolny. Jest to czas najbardziej intensywnych przemian rozwojowych, na poziomie fizjologicznym i intelektualnym. Bywa, że nazywany jest okresem krytycznym ze względu na zmiany w rozwoju dziecka i z uwagi na jego pierwsze próby socjalizacji.

U czterolatków obserwuje się wzrost sprawności motorycznej, jest dość samodzielne w zakresie samoobsługi. Dziecko czteroletnie swobodnie biega i chodzi, kopie piłkę i rzuca nią, często opanowuje też jazdę na rowerze czy pływanie. Duża potrzeba ruchu powoduje, że dziecko jest bardzo ruchliwe i często wspina się na drzewa, podskakuje, tańczy. Nie potrafi długo skupić się na jednej czynności, toteż często zmienia rodzaj zajęcia ruchowego.

U czterolatków rozwija się motoryka mała w zakresie manipulowania rączkami i paluszkami w codziennych czynnościach samoobsługowych, ale także w operowaniu kredkami, rysowaniu, malowaniu farbami czy też z zastosowaniem nożyczek w wycinaniu, jeszcze niedokładnym, kształtów.
 
Wychowanie czterolatka

Dziecko w tym wieku lubi przeciwstawiać się wszelkim poleceniom, które do tej pory wykonywało grzecznie i dokładnie. Bardzo potrzebne jest w tym okresie określenie jasnych granic, stanowczość i konsekwencja. Czterolatek musi mieć możliwość sprawdzania się. Różnymi sposobami, również poprzez upór i bunt oraz naśladowanie dorosłych, dąży do wzbogacenia własnego „ja”. W miarę upływu czasu wzrasta panowanie nad sobą, a także jego poczucie bezpieczeństwa. Dzieci rozwijają formy współpracy i zabawy.

Relacje z rówieśnikami a umiejętności interpersonalne

Relacje z rówieśnikami to proces socjalizacji dziecka. W tym procesie dziecko uczy się zasad panujących w grupie i w społeczeństwie. Umiejętność ustępowania innym, dzielenia się zabawkami czy słodyczami to wbrew pozorom bardzo ważne umiejętności, które pozytywnie wpływają na rozwój emocjonalny dziecka. Współpraca z innymi to także coś, czego dziecko nie nauczy się od dorosłych, potrzebuje do tego grupy rówieśników.
Relacje z rówieśnikami mogą kształtować zachowanie dziecka. Wychowanie dziecka jest możliwe dzięki pozytywnym i negatywnym wzmocnieniom konkretnych zachowań, także bez ingerencji ze strony rodziców czy opiekunów. Kiedy przedszkolak robi coś nagannego, może spotkać się z krytyką czy też ze zignorowaniem ze strony grupy. Pozytywne wzmocnienie to uśmiech, miłe słowa czy pochwała dziecka. Dziecko uczy się podporządkowania pewnym normom bez kontroli ze strony rodziców, a dzięki ocenom grupy rówieśniczej. Negatywne oceny ze strony kolegów stawiają dziecko w trudnej sytuacji. Umożliwia ona jednak samodzielne radzenie sobie z wrogością innych.
 
Relacje z rówieśnikami a umiejętność komunikacji

Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z innymi ludźmi to kolejna umiejętność, której dziecko uczy się w grupie rówieśniczej. Umiejętności interpersonalne, takie jak negocjowanie, rozwiązywanie konfliktów i ustalanie różnych spraw, przydadzą się w dorosłym życiu, gdzie są bardzo wysoko cenione.

Pozytywne relacje z rówieśnikami i pierwsze przyjaźnie pozwalają dziecku na budowanie więzi, uczenie się zrozumiałej i płynnej komunikacji oraz wyrażanie własnych potrzeb i ocen. Dziecko, które często rozmawia i bawi się z innymi, jest bardziej otwarte w wyrażaniu uczuć, a także ma mniejsze opory przed kontaktem z innymi ludźmi.

Opracowanie: Elżbieta Kaźmierczak