„Matematyka w przedszkolu”

„Matematyka nie jest ani trudna, ani nudna. Zwłaszcza jeśli zaprzyjaźnimy się  z nią od dziecka. Matematyka jest miarą wszystkiego.” (Arystoteles)

Od dawna wiadomo, że: „Matematyka jest królową nauk”, a wprowadzanie w jej tajniki w formie zabawowej  zaczyna się już w przedszkolu. Wszechobecna matematyka jest kluczem do wiedzy. W edukacji najważniejsze są osobiste doświadczenia dziecka, które rozwijają myślenie, hartują odporność oraz tworzą pojęcia i doskonalą umiejętności. Im więcej nauczymy dziecko w wieku przedszkolnym, tym większe sukcesy matematyczne odniesie w życiu.  Z naszych doświadczeń z pracy z dziećmi wynika, że na tym etapie rozwojowym dzieci przedszkolne nie mają trudności ze zrozumieniem matematyki i lubią zabawy i ćwiczenia z nią związane.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego obejmuje następujące zagadnienia, na podstawie których wprowadzamy dziecko uczęszczające do przedszkola w świat matematyki :
Obszar 13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną:

  • liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego,
  • wyznacza wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych,
  • ustala równoliczność dwóch zbiorów, a także posługuje się liczebnikami porządkowymi,
  • rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów,
  • wie, na czym polega pomiar długości, i zna proste sposoby mierzenia: krokami,  stopa za stopą,
  • zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.

Okres przedszkolny jest tym momentem kiedy dzieci są  nastawione na odkrywanie, poznawanie oraz przeżywanie. Świat matematyki dla dzieci w wieku przedszkolnym z ich potencjałem uczenia się stoi szeroko otwarty. Matematyka jest sercem wszystkiego, co nas otacza, dlatego staramy się realizować treści matematyczne poprzez  przyrodę, muzykę i plastykę oraz ruch.

Każde dziecko ma swój własny rytm i tempo rozwoju, które uwarunkowane są czynnikami biologicznymi i środowiskowymi.  W przedszkolu mamy do czynienia z dziećmi zarówno tymi, u których obserwujemy przyspieszony rozwój, jak i z tymi, których charakteryzują niedobory rozwojowe. Ta różnorodność skłania nas do poszukiwań rozwiązań dostosowanych do indywidualnych potrzeb dzieci.

Poniżej podajemy propozycje zabaw matematycznych do wykorzystania w pracy z dzieckiem w domu:

„Muchy matematyczne”
Dzieci dzielimy na grupy 3 – osobowe. Każda grupa otrzymuje dwie packi na muchy, obrus foliowy z zapisanymi wynikami, narysowanymi muchami i kopertę z obrazkami prezentującymi to, co akurat chcemy z dziećmi ćwiczyć (przeliczanie, dodawanie, odejmowanie, odpoznawanie). Jedna osoba wyjmuje obrazek, wygrywa ta osoba, która szybciej „pacnie” prawidłową odpowiedź. Gdy koperta jest pusta, gracze zamieniają się miejscami. Tym razem inna osoba pokazuje karty z obrazkami.

„Wyrywaniec matematyczny”
Przygotowujemy dla dzieci kartki z różnymi cyframi (bądź symbolami). Ta sama cyfra (symbol) powielona jest kilkakrotnie w zestawie. Każde dziecko otrzymuje ok. 15 kart, które układa przed sobą. Karty odwrócone są cyfrą (symbolem) do dołu tak, by nie były widoczne dla graczy.  Na środku stolika zaznaczamy punkt (np. taśmą), na którym umieszczony zostaje kręgiel.  Losujemy dziecko, które jako pierwsze wykłada swoją kartę. Potem po kolei wykładają przed sobą karty pozostałe dzieci ( po jednej karcie). Jeżeli w trakcie rundy zdarzy się, że dzieci mają na swojej wyłożonej karcie tę samą cyfrę (symbol) odbywa się pojedynek np. dziecko, które jako pierwsze zauważy, że ma identyczną cyfrę jak kolega i chwyci kręgiel – zwycięża, a  swoje karty przekazuje osobie przegranej w pojedynku. Jeżeli któreś z dzieci pomyli się przy odczytaniu cyfry i chwyci kręgiel przypadkowo, zabiera wszystkie wyłożone, odsłonięte już karty znajdujące się na stole od wszystkich dzieci.

„Dni tygodnia – wczoraj, jutro, dziś”
Potrzebujemy: Planszę z nazwami dni tygodnia, pionki w kilku kolorach, 2 kostki. Na jednej kostce mamy nazwy dni tygodnia (jednego dnia brakuje, ale wyrzucając wczoraj, jutro trafimy na ten dzień). Na drugiej są napisy: wczoraj, jutro, dziś, smutna buzia, wesoła buzia
Przebieg  gry: Grupę dzielimy na dwie drużyny. Na zmianę rzucamy kostkami, jeśli wyjdzie przykładowo: wtorek i jutro, to ustalamy o jakim dniu mowa (jeśli dziś jest wtorek, to jutro będzie środa. Pionek kładziemy na środzie). W przypadku wylosowania smutnej buzi – oddajemy jeden pionek z planszy, wesołej – możemy postawić pionek na dowolnym dniu. Wygrywa drużyna, która jako pierwsza postawi wszystkie swoje pionki na planszy. Pod koniec gry, nie zawsze jest wolny właściwy dzień, wtedy tracimy kolejkę.

„Dyktando graficzne”
Dzieci otrzymują kartki w kratkę z wyraźnie zaznaczonym punktem.  Dyktujemy: rysujemy linię o jedną kratkę w górę, linię o trzy kratki w lewo itd. Sprawdzamy poprawność – pokazujemy rysunek dzieciom i sprawdzamy, kto poradził sobie z zadaniem.

„Zamykanie kwadratów”
Na czystej kartce papieru rysujemy pięć pionowych rzędów kropek, po pięć kropek w każdym rzędzie. Ustalamy, kto rozpoczyna grę. Gracze na zmianę łączą sąsiednie kropki pionowo lub poziomo (liczba połączeń uzależniona jest od ilości wyrzuconych oczek kostką), aby narysować kwadrat. Gdy ktoś zamknie kwadrat, rysuje wewnątrz swój znak i powtarza kolejkę. Gra trwa do zamknięcia wszystkich kwadratów. Wygrywa ten, kto zamknął ich najwięcej.

Opracowanie:
Mariola Wenker
Aleksandra Wiśniewska